در اکثر پژوهشهایی که به سنجش و ارزیابی دینداری در ایران پرداختهاند، از الگوهایی استفاده شده که در بستری غیر از فرهنگ آرمانی اسلام تهیه شده و مناسبت کمتری با معیارهای دینداری یک مسلمان دارند. بر این مبنا، پرسش این است که آیا بر اساس منابع دین، میتوان الگویی قرآنی برای سنجش و ارزیابی دینداری فرد مسلمان ارائه کرد؟ با فرض وجود چنین امکانی، هدف این تحقیق، استخراج الگوی سنجش دینداری از قرآن مجید با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، تحلیل گفتمان و نظریه داده بنیاد است. نتایج نشان میدهد الگویی که با این روش به دست میآید، برخلاف الگوهای قبل از خود، دارای هفت مرتبه است: مرتبه اوّل، دینداری ظاهری. مرتبه دوم، دینداری بیثبات. مرتبه سوم، دینداری تفصیلی. مرتبه چهارم، دینداری بیتردید. مرتبه پنجم، دینداری در تضاد. مرتبه ششم، دینداری خالصانه. مرتبه هفتم، دینداری الگوشده. این مراتب، قابل سنجش است که از ضعیفترین تا قویترین مرتبه در پی هم قرار میگیرند. ازاینرو، ارتقا از مراتب پایینتر به بالاتر، با احراز شاخصهای مرتبه بالا امکانپذیر است. توجه به سنجه مراتب دینداری، نشان داد که این الگو و سنجه مربوط به آن، از اعتبار و روایی بالایی در جامعه نمونه برخوردار است.