حوزه‌های علمیه و رویکرد تمدن‌سازی؛ تأملی در یک نقش تاریخی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

10.22081/jip.2024.68078.1110

چکیده

نهادهای علمی شیعی که میراث آنها به‌مرور زمان در جایی به نام حوزه علمیه، یکجا گردآمد، نه تنها در علوم دینی، بلکه در طب، نجوم، ریاضیات و سایر علوم انسانی و طبیعی صاحب آثاری شد که در تمدن اسلامی تحسین برانگیز بودند. پرسش این پژوهش، نقش تاریخی حوزه علمیه در تمدن‌سازی و بررسی رویکرد آن است.
نوشتار پیش‌ رو، به روش توصیفی ـ تحلیلی به معرفی ویژگی‎های تمدن‌ساز حوزه علمیه پرداخته است و بر این فرضیه استوار است که نقش‎آفرینی حوزه‌های علمیه در بُعد تمدنی، توانسته است ضمن حفظ اساس اسلام، آن را مطابق با زمان و فرهنگ‌های مختلف، روزآمد نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، حوزه علمیه که میراث‌بر نهادهای آموزشی شیعی است، در عرصه‌های مختلف فکری، توانسته است به تمدن‌سازی بپردازد و سرانجام با ایجاد حکومت اسلامی، زمینه اجرای تمدن اسلامی را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها