مرجئه؛ پیدایش و پیامد آموزه‌های آن در روزگار ما

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام

10.22081/jip.2024.67379.1096

چکیده

مرجئه، ایمان را ثابت می‌دانند و عمل را در زیادی و کاستی ایمان، مؤثر نمی‌دانستند. همچنین، ادعا داشتند که توانایی «قضاوت» در مورد جریان‌های عقیدتی ـ سیاسی ندارند. نگرش و آموزه‌های مرجئه خالص، گرچه مخالف با مبانی و برخی واجبات اسلام بود، اما مورد استقبال بنی‌امیه و موالی نومسلمان قرار گرفت. مبانی اندیشه و آموزه‌های منفعل مرجئه، در سایر فرقه‌های مسلمانان ادامه یافت. این پرسش مطرح است که: امروزه بنیاد اندیشه‌ و آموزه‌های مطرح در فرقه مرجئه، چه قرابت و شباهتی با اندیشه‌های منتج از انسان‌سالاری (اومانیسم) دارد؟
نظر به اینکه اندیشه اومانیستی، متکی به انسان و عقلانیت وی است و بر اساس انسان‌محوری، حقیقت ثابتی وجود ندارد و فهم حقایق امکان‌پذیر نیست، پس باید در مورد عقاید تساهل و تسامح نماییم و در مورد عملکرد مردم قضاوت نکنیم. این پژوهش، نشان خواهد داد که امروزه با نفوذ اندیشه انسان‌سالارانه غربی در جامعه ایرانی، به دلیل همانندی‌های بین شعارهای مرجئه با اندیشه اومانیستی، تلاش می‌شود از بستر فکری و آموزه‌های مرجئه در قالب جدید و با شعار «قضاوت نکنید»، بهره‌برداری شود. رواج نگرش و آموزه‌های مرجئیان جدید، باعث تباهی قدرت تشخیص و مقاومت، بی‌مسئولیتی به‌جای احساس تکلیف و رواج اباحی‌گری و درنهایت، سکولاریسم می‌شود.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار